Huishoudens in de rode cijfers

Onderzoekdsdoel en vraagstelling

Hoe groot is het aantal huishoudens in Nederland met een betalingsachterstand? In hoeveel gevallen is sprake van problematische schulden? In hoeveel gevallen is sprake van een risico op problematische schulden? De achtergronden/gedragscomponenten van mensen met (een risico op) problematische schulden? Is sprake van schuldhulpverlening of andere soorten van hulpverlening? Eerdere situaties van (risico op) problematische schulden en gebruik van hulpverlening.

Samenvatting en conclusie

Vervolg op de studie "Monitor betalingsachterstanden: nulmeting 2008", die eind vorig jaar verscheen. Dit vervolgonderzoek biedt inzicht in de omvang en de achtergronden van huishoudens met (een risico op) problematische schulden en is te beschouwen als een nulmeting van het aantal huishoudens in Nederland met problematische schulden of een risico daarop. Van problematische schulden is sprake als het ondanks een maximale inspanning meer dan drie jaar duurt om ze afgelost te krijgen. De studie laat zien dat in de periode september 2007 tot en met september 2008 693.000 huishoudens te kampen hadden met problematische schulden. Dat wil zeggen 9,8% van het aantal huishoudens in Nederland. Niet alleen een plotselinge terugval in inkomen en het slecht kunnen omgaan met geld zijn belangrijke oorzaken voor het ontstaan van problematische schulden. Ook een te hoge levensstandaard zorgt ervoor dat bij veel huishoudens in ons land de schulden oplopen. Uit het onderzoek wordt duidelijk dat huishoudens die om hulp vragen om uit de schulden te komen, in eerste instantie een beroep doen op familie, vrienden of anderen in de sociale omgeving. Bij het zoeken naar informatie kijkt men vooral naar anonieme inlichtingenbronnen. Het gaat dan met name om internet en televisieprogramma’s. Uit het onderzoek blijkt ook dat slechts een beperkt deel van de huishoudens met problematische schulden gebruik maakt van hulpverlening. Het beroep op de hulpverlening neemt weliswaar toe met de ernst van de situatie, maar in alle gevallen maakt de meerderheid van de huishoudens geen gebruik van hulpverlening via professionele organisaties.