Zicht op zekerheid: uitvoering geven aan moderne volksverzekeringen

De Nederlander wil graag zicht op zekerheid houden, terwijl de complexiteit van de regelingen toeneemt. Er is veel steun voor de verzorgingsstaat, met name voor de regelingen waar de wederkerigheid sterk is.

Onderzoeksdoel en vraagstelling

Sinds de belangrijkste volksverzekeringen zijn ingevoerd, een proces dat ruwweg vijftig jaar geleden begon, is de Nederlandse samenleving ingrijpend veranderd. Er zijn meer verschillende gezins- en samenlevingsvormen, waarbij er meestal niet één kostwinner is. We hebben te maken met migratie en internationalisering. En last but not least: de vergrijzing zal de komende decennia een grote invloed hebben op de manier waarop we onze sociale zekerheid willen vormgeven. Dan is het uiteraard van belang om de discussie over een modern sociaal stelsel breed te houden, in tweeërlei opzicht: met deelnemers uit de breedte van onze samenleving en door te kijken naar een groot scala aan mogelijke oplossingen.

Samenvatting en conclusie

De Nederlander wil graag zicht op zekerheid houden, terwijl de complexiteit van de regelingen toeneemt. Er is veel steun voor de verzorgingsstaat, met name voor de regelingen waar de wederkerigheid sterk is. Dat wil zeggen: je moet er als burger iets voor doen om in aanmerking te komen voor de regeling. Daarbij is het wel belangrijk om duidelijk te communiceren over de rechten en de plichten. Een andere belangrijke conclusie is dat sociale voorzieningen en regelingen zo eenvoudig en begrijpelijk mogelijk moeten zijn. Met het op de schop nemen van de sociale zekerheid kan de eenvoud en solidariteit onder druk komen te staan. Een interessante vraag in dat kader is hoe de overheid solidariteit vooral kan stimuleren anders dan die alleen verplichtend op te leggen.