Sociale uitsluiting bij kinderen

Onderzoeksdoel en vraagstelling

Wat betekent sociale uitsluiting voor een kind. In welke mate is sprake van sociale uitsluiting? Welke factoren liggen ten grondslag aan sociale uitsluiting en hoe vaak komen deze voor? Gekeken wordt naar: Financiële en niet-financiële oorzaken. Microfactoren bij ouders en/of kinderen (opleiding, taal, gezondheid e.d.). Contextfactoren zoals het buurttype. In hoeverre zijn de factoren die in belangrijke mate ten grondslag liggen aan sociale uitsluiting beleidsmatig te beïnvloeden?

Samenvatting en conclusie

Normatieve integratie heeft betrekking op het overtreden van regels van de school (spijbelen, geschorst worden) of de samenleving (plegen van diefstal, openbare vernieling). Voor elk van de vier aspecten van sociale uitsluiting bij kinderen is in het onderzoek een meetinstrument ontwikkeld. Uit het onderzoek blijkt dat in Nederland 3% van de kinderen van 5-17 jaar sociaal is uitgesloten: zij hebben te maken met een combinatie van weinig sociale participatie, materiële achterstelling en het wonen in een onveilige of onprettige buurt. Als de groep waarbij sprake is van een lichtere problematiek wordt meegerekend, is bij 11% van de kinderen sprake van sociale uitsluiting. Op afzonderlijke aspecten van sociale uitsluiting zijn de percentages hoger: 4% van de kinderen participeert weinig, 5% ervaart materiële achterstelling, 5% woont in een onveilige of onprettige buurt, en bij 9% is sprake van een gebrekkige normatieve integratie. Wanneer de ‘lichte’ groep wordt meegeteld zijn deze percentages beduidend hoger, vooral bij de kwaliteit van de buurt en de normatieve integratie (36% à 42%). Van de kinderen die opgroeien in een bijstandsgezin is ruim 25% sociaal uitgesloten. Sociale uitsluiting wordt veroorzaakt door financieel-economische factoren (zoals ouders die bepaalde uitgaven niet kunnen doen) en sociaal-cognitieve factoren (zoals ouders die zelf weinig participeren).