Solidariteit: waar hebben we het over?
Het maatschappelijk draagvlak van de verzorgingsstaat wordt bepaald door het solidariteitsvraagstuk en het rechtvaardigheidsvraagstuk. Bij het rechtvaardigheidsvraagstuk gaat het om de vraag wie er recht heeft op een uitkering.
Onderzoeksdoel en vraagstelling
Voorbeelden van (nieuwe uitingen van) solidariteit. Wat is solidariteit? Welke vormen zijn er? Hoe verhouden de verschillende vormen zicht tot elkaar? Welke sociale risico’s hebben hieraan ten grondslag gelegen? Maar ook de vraag hoe solidariteit zich onderscheidt en verhoudt tussen de verschillende generaties komt aan bod in dit onderzoek.
Samenvatting en conclusie
Het maatschappelijk draagvlak van de verzorgingsstaat wordt bepaald door het solidariteitsvraagstuk en het rechtvaardigheidsvraagstuk. Bij het rechtvaardigheidsvraagstuk gaat het om de vraag wie er recht heeft op een uitkering. Bij het solidariteitsvraagstuk gaat het om de vraag of en in welke mate burgers willen bijdragen aan uitkeringsregelingen. Het belangrijkste motief om bij te dragen aan sociale zekerheid (motief voor formele solidariteit) is eigenbelang. De grootste bedreiging voor het draagvlak van de sociale zekerheid is dan ook dat de brede middenklasse zijn belang in de sociale zekerheid verliest. Maatregelen die de aanspraken van deze groep op voorzieningen beperken, zijn daarom ook niet wenselijk. Solidariteit kent verschillende niveaus en verschijningsvormen. Zo kan solidariteit formeel of informeel zijn. Formele solidariteit is de geïnstitutionaliseerde, statelijke solidariteit Informele solidariteit is solidariteit op individueel niveau. Het rapport bevat een aantal aansprekende voorbeelden van informele solidariteit.