Aan de slag met loondispensatie

Samenvatting en conclusie

In de vierde pilot in het kader van de pilots Werken naar Vermogen staat het instrument loondispensatie centraal. Dit rapport beschrijft de resultaten van de derde onderzoekscyclus van deze pilot. De resultaten zijn beschreven op basis van de kwantitatieve informatie uit het cliëntvolgsysteem (CVS), telefonische interviews en vijf casestudies bij deelnemende gemeenten. De casestudies bestonden uit documentanalyse en diepte-interviews met gemeente, werkgevers en cliënten. Het rapport geeft inzicht in de organisatie en de uitvoering van de pilot, waarbij wordt nagegaan welke keuzes gemeenten maken en welke succesfactoren en knelpunten kunnen worden benoemd. Ook worden de effecten van de pilot beschreven. Gaat er een prikkelwerking uit van loondispensatie voor werknemers en werkgevers en wat zijn de kosten en baten van het instrument? De hoofdvraag van het onderzoek is of de inzet van loondispensatie en de wijze waarop het instrument wordt gehanteerd bijdraagt aan bevordering van de arbeidsparticipatie van personen met een arbeidsbeperking? Omdat de pilot nog niet ten einde is, is deze hoofdvraag nog niet te beantwoorden, maar er kunnen wel voorlopige conclusies worden getrokken over de effectiviteit en hanteerbaarheid van loondispensatie. Het instrument kent een aantal positieve prikkels voor werkgevers, werknemers én gemeenten die hebben bijgedragen aan de voorlopige resultaten van de pilot. Afzonderlijk van elkaar kunnen deze prikkels ook voorkomen in andere re-integratieinstrumenten, maar het is de combinatie van deze elementen die de effectiviteit van het instrument positief kan beïnvloeden. De positieve prikkels worden soms echter teniet gedaan door de negatieve prikkels, die ook van het instrument uitgaan. Om het evenwicht naar de positieve kant te kantelen, worden er hoge eisen gesteld aan de uitvoering door gemeenten. Hoewel de meeste gemeenten aan die randvoorwaarden wel kunnen voldoen, slokt het proces van uitvoering vrijwel alle beschikbare tijd en energie op. Daardoor resteerde er in de pilot loondispensatie voor uitvoerende gemeenten nog (te) weinig tijd om de positieve prikkels en succesfactoren van het instrument uit te buiten.