KM 09-06. Bijstand, NUG, of werkhervatting na het bereiken van de maximale uitkeringsduur WW

Samenvatting en conclusie

Mensen die de maximale uitkeringsduur WW bereiken, stromen vaak door naar de bijstand, blijven werkloos zonder uitkering (Niet Uitkerings Gerechtigd, ‘NUG’), of vinden alsnog werk. In 2008 was de verdeling als volgt: • 16% stroomt direct door naar de Bijstand (de Wet werk en bijstand, WWB), • 46% stroomt niet direct door naar de Bijstand, maar vindt alsnog werk, • 29% stroomt niet direct door naar de Bijstand, vindt geen werk en heeft verder geen andere uitkering (de zogenoemde ‘Nuggers’), • 8% stroomt niet direct door naar de Bijstand maar heeft wel een uitkering (o.g.v. een werknemersverzekering, zoals WAO), of stroomt na enige tijd alsnog de Bijstand in. Forse groei van de doorstroom naar de bijstand en NUG door krimp van de economie Voor mensen die de WW uitstromen wegens het bereiken van de maximale uitkeringsduur neemt, door de recessie, de kans op het vinden van werk waarschijnlijk sterk af. Naar verwachting neemt hierdoor het risico van doorstroom naar de bijstand na het bereiken van de maximale uitkeringsduur WW toe: van 16% in 2008 naar 20% in 2010. Gecombineerd met de verwachte groei van de WW-uitstroom wegens het bereiken van de maximale uitkeringsduur, groeit de doorstroom van WW naar Bijstand van bijna 12 duizend mensen in 2008 naar ruim 36 duizend mensen in 2010. Ook het NUG-risico, na het bereiken van de maximale uitkeringsduur WW, neemt naar verwachting sterk toe. Als de kans op werk voor degenen die uit de WW uitstromen wegens het bereiken van de maximale uitkeringsduur de helft is van de kans in de afgelopen (gunstige) jaren, loopt het NUG-risico op naar circa 46%. Het aantal NUG’ers kan hierdoor toenemen van 19.500 in 2008 tot 72.000 in 2010. Hoge economische groei en wetswijzigingen beperkten tot 2009 de doorstroom In de periode 2002-2008 is het doorstroomrisico van WW naar de bijstand afgenomen. Het is niet exact aan te geven waardoor die daling van het doorstroomrisico veroorzaakt werd. Dit komt doordat vanaf 2003 zowel de WW als de Bijstand ingrijpend zijn gewijzigd. Daarnaast is de economische groei vanaf 2003 toegenomen, waardoor krapte ontstond op een groot deel van de arbeidsmarkt. Het hogere doorstroomrisico in 2002 werd ook mede veroorzaakt door een groter aandeel van mensen met een hoog risico (o.a. fulltime werkende mannen). De economische groei en de gewijzigde samenstelling van de WW-uitstroom kunnen 4 á 5 procentpunten van de afname van het doorstroomrisico in de periode 2002-2008 verklaren. Mogelijke verklaringen voor het resterende deel van de afname zijn: de tot 2009 toenemende krapte op de arbeidsmarkt en de wijzigingen in (de uitvoering van) de Bijstandswet (vooral de invoering van de WWB in 2004). Verkorten van de maximale uitkeringsduur WW verhoogt het doorstroomrisico Het verkorten van de maximale uitkeringsduur WW resulteert in een toename van de doorstroom naar de WW. De invloed is vooral groot in het eerste halfjaar van de uitkering. Het doorstroomrisico is voor mensen met een maximale uitkeringsduur van 6 maanden is ca. 15%, terwijl bij een uitkeringsduur van 3 maanden het doorstroomrisico 20% is. Het gaat hierbij om een beperkt deel van de WW-uitstroom: vooral jonge werknemers met een kort arbeidsverleden Bron: Kennismemo